Advies OR vereist op een intentieverklaring

Kern

In de wet is geregeld dat het advies van de ondernemingsraad een wezenlijke invloed op het voorgenomen besluit moet kunnen hebben (art. 25 lid 2 WOR). Dit voorschrift houdt in dat tijdig advies moet worden gevraagd. Waar het om gaat is dat er advies wordt gevraagd in een fase waarin de ondernemer nog niet definitief heeft besloten en de vrijheid heeft ook een ander besluit dan het voorgenomen te nemen: alleen dan kan het advies van de ondernemingsraad nog van wezenlijke invloed zijn.

Aanwijzingen van de Ondernemingskamer

Voor de vraag wanneer advies moet worden gevraagd is het nodig een onderscheid te maken tussen een voorgenomen besluit, een genomen besluit en de uitvoering daarvan. Een beleidsvoornemen is nog geen voorgenomen besluit waarover advies moet worden gevraagd. Bij een voornemen om een bepaald beleid te gaan voeren, is de besluitvorming meestal nog niet voldoende geconcretiseerd om van een voorgenomen besluit in de zin van art. 25 lid 1 WOR te kunnen spreken.

Wil sprake zijn van een voorgenomen besluit dan moeten de gevolgen voor het personeel en de maatregelen die worden genomen om deze gevolgen op te vangen worden vermeld. Dit duidt erop dat er in een later stadium van het besluitvormingstraject advies moet worden gevraagd, omdat deze gegevens pas in een later stadium inzichtelijk zijn.

Het voorschrift dat het advies wezenlijke invloed op het voorgenomen besluit moet kunnen hebben weegt zwaar. Er moet voorafgaand aan de ondertekening van een intentieverklaring om te komen tot een samenwerking aan de ondernemingsraad advies worden gevraagd. Het uitbrengen van een bindend bod aan de overheid op een concessie in het openbaar vervoer door een busbedrijf is eveneens adviesplichtig, ook al is niet duidelijk of de concessie zal worden verleend: wanneer wordt gegund dan is de beslissing immers definitief.

De spanning die er tussen de verschillende voorschriften zit wordt vaak ondervangen door de adviesprocedure te faseren, zodat deze zo goed mogelijk aansluit bij de beslismomenten aan ondernemerszijde. Wel dienen dan afspraken met de ondernemingsraad te worden gemaakt en er mag geen afbreuk worden gedaan aan de effectiviteit van medezeggenschap of inzicht in de gevolgen aan de ondernemingsraad worden onthouden.

Indien reeds sprake is van uitvoering van het besluit voordat de adviesprocedure is gestart of is afgerond, kan het advies van de ondernemingsraad geen wezenlijke invloed meer hebben op de besluitvorming. In het algemeen wordt er vanuit uitgegaan dat voorbereidingshandelingen zijn geoorloofd, maar onomkeerbare uitvoeringshandelingen niet.

Geef als OR advies op een intentieverklaring

(aanvulling: JOhan Berends, WORonline)
Een ondernemingsraad die een intentieverklaring onder ogen krijgt met de vraag van de bestuurder of het akkoord is, moet zich allereerst afvragen welk verzoek er wordt gedaan door de bestuurder. Is het tonen van de intentieverklaring het informeren (meenemen tijdig) van de OR? Of wordt hier een voorgenomen besluit gepresenteerd waarin vast komt te liggen na ondertekening dat de organisatie een duurzame samenwerking beoogt of sterker nog aangaat met een specifiek bedrijf. En is dan duidelijk in de verklaring omschreven wat exact de intentie is? Gaat het om een onderzoeksfase of een ontwerpfase waarmee de samenwerking vorm krijgt. Gaat het om de levering van middelen? Denk aan IT-support. Of gaat het om het voornemen om te onderzoeken of een fusie van beide partijen gerealiseerd kan worden? Staat in de intentieverklaring dat een extern bureau opdracht krijgt om het vooronderzoek te doen?

Lees de intentieverklaring zorgvuldig en vraag je af waarom deze nu getekend moet worden? Wat gaat er mis of wat mist de organisatie wanneer deze tekst niet getekend wordt op dit moment? Is er sprake van meer kapers op de kust? Is er financiële druk bij een van beide partijen? etc

Wees positief kritisch en vraag altijd naar de mogelijke impact voor medewerkers en ook wat de kosten (financieel en imago) gaan zijn wanneer de intentie niet vervolgd kan gaan worden op termijn. Het afbreukrisico voor de organisatie moet meegenomen worden in het advies van de OR.

Het advies aan de OR is om over een intentieverklaring altijd advies te geven. Ook als die nog vaag is qua duidelijkheid over de impact voor organisatie en medewerkers. Dan schrijf je dat op en schrijf je in de afsluitende zin de disclaimer dat ‘de OR zodra er meer informatie beschikbaar komt een nieuwe/vervolg adviesaanvraag wenst te ontvangen’ van de bestuurder.

Jurisprudentie verwijzingen

(bron: Sprengers Advocaten te Utrecht)

Hof Amsterdam 30 mei 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BX0314 : OR/Stichting Vita Welzijn en Advies

Zie Hof Amsterdam 30 mei 2012, ECLI: NL:GHAMS:2012:BW7420: OR/Stichting Het Brabants Orkest

Hof Amsterdam 19 april 2013, ECLI:NL:GHAMS:2013:BZ9689 : OR/NCRV

Hof Amsterdam 20 juni 2013, ECLI:NL:GHAMS:2013:2335 OR/Stichting Forum